នៅរាល់ពេលដែលសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់ប៉ះចំសកម្មជនដែលជាអតីតបក្សប្រឆាំង ក្រុមសង្គមស៊ីវិលដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ពួកគេ តែងចេញមុខលើកឡើងថាការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរ ជាការបង្ក្រាបអ្នកតិទៀនដ៏អយុត្តិធម៌ និងជារឿងដែលធ្ងន់ធ្ងរមិនអាចទទួលយកបាន ឬគួរឱ្យសោកស្តាយជាដើម។ តាមពិត ក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះសុទ្ធតែទទួលបាននូវថវិកា បច្ចេកទេស និងការបង្ហាត់បង្រៀនអំពីការសំដែងមតិដែលមានចរិតញុះញង់ អុជអាល និងបញ្ឆេះកំហឹង ដែលសារសំដែងមតិរបស់ពួកគេនោះមើលដោយសើរៗទៅគឺហាក់ដូចជាការសំដែងមតិដោយអហិង្សា ប៉ុន្តែតាមការពិតវាគឺជាឆ្នួនបញ្ឆេះកំហឹងប្រជាជន ដែលបរទេសជាចៅហ្វាយនាយពួកគេធ្លាប់បានប្រើប្រាស់ក្នុងការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជាច្រើននៅមជ្ឈឹមបូព៌ា និងអាមេរិកឡាទីនទទួលបានជោគជ័យរួចមកហើយ។ ក្នុងនោះក៏មានការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយប្រតិកិរិយា ដែលមានវិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA)ជាមេក្លោងក្នុងការបំពុលព័ត៌មានផងដែរ។
ករណីឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី ដែលបានកន្លងទៅអស់រយៈពេលបីឆ្នាំទៅហើយនោះ ត្រូវបានក្រុមសកម្មជនអតីតបក្សប្រឆាំង លើកយកមកធ្វើជាប្រធានបទដើម្បីបង្កចលាចលក្នុងសង្គមសារជាថ្មីឡើងវិញ បើទោះបីជាសំណុំរឿងនេះត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាត់វិធានការចំពោះឃាតករដៃដល់ឈ្មោះ អឿត អាង ដោយកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតទៅហើយក្តី។ ករណីនេះ ពួកគេបានប្រើប្រាស់អតីតសកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំង ឈ្មោះ គង់ រ៉ៃយ៉ា និង សួង នាគព័ន្ធ ឱ្យចេញមុខធ្វើសកម្មភាពជាចំហក្នុងការប្រមូលផ្តុំកំលាំងយុវជន តាមរយៈការបោះពុម្ពអាវយឺតដែលមានរូបលោក កែម ឡី រួមជាមួយសារញុះញង់ និងចែកខិតប័ណ្ណផ្សព្វផ្សាយនូវសារបញ្ឆេះកំហឹងនៅទីសាធារណៈដែលទង្វើនេះគឺជាការសំដែងមតិមិនស្របច្បាប់។ ក្រោយការចាប់ខ្លួន តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់ឈ្មោះ គង់ រ៉ៃយ៉ា និង ឈ្មោះ សួង នាគព័ន្ធ ដូចៗគ្នាពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» តាមបញ្ញត្តិមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលបទចោទនេះតុលាការសំអាងថា ជនសង្ស័យទាំងពីរអាចបង្កឱ្យប៉ះពាល់ដល់របៀបរៀបរយសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។
បន្ទាប់ពីមានការអនុវត្តច្បាប់ដោយតុលាការកម្ពុជាបែរជាស្ថានទូតមហាអំណាចមួយ និង អង្គការសិទ្ធិមនុស្សដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ពួកគេមួយចំនួនតូចបានលើកឡើងថា ពួកគេមានការព្រួយបារម្ភអំពីសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ឬការជួបប្រជុំគ្នាមានការរឹតបន្តឹង និងស្នើសុំឱ្យមានការដោះលែងជនត្រូវចោទទាំងពីរនាក់ទៅវិញ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកំពុងបង្កើតជាក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នៅក្រៅប្រទេសក៏បានទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរដោះលែងអ្នកទាំងពីរឱ្យមានសេរីភាពវិញដែរ ដែលចំណុចនេះហាក់បង្ហាញឱ្យឃើញកាន់តែច្បាស់ថា សកម្មភាពរបស់ពួកគេធ្វើឡើងដោយមានការគាំទ្រជាសំងាត់។
តាមការពិត ចំណាត់ការរបស់សមត្ថកិច្ច និងតុលាការ គឺធ្វើឡើងដោយមានព័ត៌មាន និងមូលដ្ឋានច្បាប់ច្បាស់លាស់។ ផ្ទុយទៅវិញ ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថានទូតមហាអំណាចមួយនោះ និងការលើកឡើងរបស់ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តខ្លួនទេដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់នោះ។ ជាទូទៅ បើជនជាប់ចោទទាំងពីរគ្រាន់តែប្រារព្ធខួប និងគោរពវិញ្ញាណក្ខ័ន្ធលោក កែម ឡី គឺមិនខុសច្បាប់ឡើយ ប៉ុន្តែសកម្មភាពរបស់ពួកគេទាំងពីរនាក់គឺមានរឿងផ្សេងនៅពីក្រោយ។ ការគោរព ឬឧទ្ទិសដល់វិញ្ញាណក្ខ័ន្ធសព គេអាចទៅប្រារព្វធ្វើនៅចេតិយដំកល់សព ឬក៏ធ្វើចង្ហាន់មួយស្រាក់ឧទ្ទិសកុសលជូនអ្នកស្លាប់តាមរយៈព្រះសង្ឈនៅតាមទីអារាមគឺជារឿងគោរពស្រឡាញ់ណាស់ទៅហើយ ប៉ុន្តែសកម្មភាពពិធីរំលឹកខួបលោក កែម ឡី របស់សកម្មជនអតីតបក្សប្រឆាំងទាំងពីរនេះគឺមានចេតនាបង្កភាពវឹកវរ ចលាចលដល់សង្គមជាតិដែលរៀបចំដោយមានអង្គការចាត់តាំង និងបណ្តាញនៅពីក្រោយយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើគ្មានការទប់ស្កាត់ឱ្យទាន់ពេលវេលាទេ នោះអាចនឹងមានអស្ថេរភាពសង្គមជាក់ជាមិនខាន។ អ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍នោះគឺ នរណាក៏ដឹងដែរថាពួកគេទាំងពីរនាក់នោះសុទ្ធតែជាអតីតសកម្មជនរបស់បក្សប្រឆាំងដែលត្រូវតុលាការកំពូលបានរំលាយចោលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ មកម្លេះ ហើយឈ្មោះ គង់ រ៉ៃយ៉ា នេះក៏ធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារម្ដងរួចមកហើយកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ ដោយតុលាការបានចោទពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» បន្ទាប់ពីជនម្នាក់នេះបានប្រកាសឱ្យមហាជនចូលរួមធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌តាមបណ្ដាញសង្គមជាមួយនឹងរូបខ្លួននោះ។
ជារួម ក្រោយការចាប់ខ្លួននេះសមត្ថកិច្ចអាចកត់សំគាល់នូវមុខសញ្ញាមួយចំនួន ដែលគេអាចវាយតំលៃថាជាក្រុមដែលអាចនៅពីក្រោយខ្នងក្នុងការរៀបចំផែនការ គាំទ្រផ្តល់ថវិកា និងជំរុញឱ្យពួកគេធ្វើសកម្មភាពប្រមូលផ្តុំ និងបង្កចលាចលក្នុងសង្គម តាមរយៈការសំដែងនូវប្រតិកម្មថ្កោលទោសចំពោះការអនុវត្តច្បាប់របស់សមត្ថកិច្ច។ ករណីនេះ ត្រូវបានគេវាយតំលៃថា « សកម្មភាពរបស់ គង់ រ៉ៃយ៉ា និង សួង នាគព័ន្ធ អាចជារឿង សម្លរកំពឹស» ។
ដូច្នេះហើយ បានជាតុលាការសំរេចឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទទាំងពីរនាក់នេះ ដើម្បីបន្តការស៊ើបអង្កេតរកប្រភពដែលនៅពីក្រោយខ្នងមុននឹងឈានដល់ការសំរេចសេចក្តី។ ទោះជាយ៉ាងណានៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ការផ្តល់សិទ្ធិដល់ពលរដ្ឋឱ្យមានការតតាំងក្តីគ្នានៅតុលាការ គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តច្បាប់ដូចនៅក្នុងប្រទេសស៊ីវីល័យនានាក្នុងពិភពលោកដូច្នោះដែរ ហើយការឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទ គង់ រ៉ៃយ៉ា និង សួង នាគព័ន្ធ នៅពេលនេះ គឺជាវិធានការអនុវត្តច្បាប់លើជនសង្ស័យប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ ជារឿយៗ មេឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ដែលរស់យ៉ាងសុខសាន្តនៅក្រៅប្រទេសតែងតែប្រើប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងអតីតសកម្មជនរបស់ខ្លួនឲ្យចេញមុខធ្វើសកម្មភាព និងតែងតែរងគ្រោះជំនួសខ្លួនជាដរាប។ ជនក្បត់ជាតិរត់ចោលស្រុក តែងយកប្រជាពលរដ្ឋ និងអតីតសកម្មជនបក្សឱ្យមកប្រឆាំងជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីគោលដៅនយោបាយរបស់ពួកគេជាដរាប ហើយទីបំផុតគឺមានតែប្រជាពលរដ្ឋ និងអតីតសកម្មជនដែលជឿងប់នូវការបោកប្រាស់ទេដែលត្រូវជាប់គុគ ច្រវ៉ាក់ជំនួសពួកគេ៕
ដោយ៖ សួន ចំរើន
0 comments